Klasyfikacja i rodzaje cukrzycy

Cukrzyca odnosi się do wielu chorób endokrynologicznych, którym towarzyszy naruszenie metabolizmu węglowodanów, związane z całkowitym lub częściowym niedoborem hormonu insuliny. W wyniku takich zaburzeń następuje szybki wzrost stężenia cząsteczek cukru we krwi ludzkiej, któremu towarzyszą objawy charakterystyczne dla patologii. W praktyce medycznej istnieją takie rodzaje cukrzycy jak pierwsza, druga, cukrzyca ciążowa i kilka innych odmian. Jaka jest osobliwość tego lub innego rodzaju choroby i jakie są objawy patologii, rozważymy w artykule.

Ogólna klasyfikacja choroby

Wiele osób wie tylko o pierwszym i drugim typie patologii, ale niewiele osób zdaje sobie sprawę, że klasyfikacja cukrzycy obejmuje inne rodzaje choroby. Obejmują one:

• patologia typu 1 lub typ insulinozależny;
• patologia typu 2;
• cukrzyca związana z niedożywieniem;
• cukrzyca ciążowa (zdiagnozowana w okresie rodzenia dziecka);
• choroba wynikająca z upośledzonej tolerancji glukozy;
• cukrzyca wtórna, która rozwija się na tle innych patologii.

Spośród wszystkich tych odmian najczęstsze typy cukrzycy to pierwszy i drugi.

Klasyfikacja WHO

Klasyfikacja cukrzycy WHO została opracowana i zatwierdzona przez przedstawicieli Światowej Organizacji Zdrowia. Zgodnie z tą klasyfikacją cukrzyca dzieli się na następujące typy:

• choroba typu 1;
• choroba typu 2;
• inne rodzaje chorób.

Ponadto, zgodnie z klasyfikacją WHO, istnieją takie stopnie cukrzycy, jak łagodna, umiarkowana i ciężka choroba. Stopień łagodny często ma charakter ukryty, nie powoduje powikłań i wyraźnych objawów. Średniej towarzyszą powikłania w postaci uszkodzeń oczu, nerek, skóry i innych narządów. Na ostatnim etapie obserwuje się poważne powikłania, często wywołujące zgon.

Cukrzyca uzależniona od insuliny

Cukrzyca typu 1 rozwija się na tle całkowitej niewydolności syntezy hormonu insuliny przez komórki beta trzustki. To dzięki białkowemu hormonowi insuliny glukoza może przenikać z krwi do tkanek organizmu. Jeśli insulina nie jest wytwarzana w odpowiedniej ilości lub jest całkowicie nieobecna, stężenie cukru we krwi znacznie wzrasta, co pociąga za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Glukoza nie jest przetwarzana na energię, a przy długotrwałym wzroście cukru ściany naczyń krwionośnych i naczyń włosowatych tracą ton, elastyczność i zaczynają się zapadać. Cierpią również włókna nerwowe. Jednocześnie organizm doświadcza głodu energetycznego, nie ma wystarczającej ilości energii, aby przeprowadzić normalne procesy metaboliczne. Aby zrekompensować brak energii, zaczyna rozkładać tłuszcze, a następnie białka, w wyniku czego rozwijają się poważne powikłania choroby.

Dlaczego to się dzieje

Główną przyczyną patologii o przebiegu insulinozależnym jest dziedziczność. Jeśli jedno lub oboje rodziców cierpi na chorobę, prawdopodobieństwo jej rozwoju u dziecka znacznie wzrasta. Wyjaśnia to fakt, że liczba komórek beta odpowiedzialnych za syntezę insuliny ustalana jest od urodzenia. Jednocześnie objawy cukrzycy mogą występować zarówno od pierwszych dni życia, jak i po dziesięcioleciach.

Czynniki wywołujące chorobę obejmują następujące przyczyny:

• Siedzący tryb życia. Przy wystarczającej aktywności fizycznej glukoza jest przekształcana w energię, aktywowane są procesy metaboliczne, co pozytywnie wpływa na funkcjonowanie trzustki. Jeśli osoba nie porusza się dużo, glukoza odkłada się w postaci tłuszczu. Trzustka nie radzi sobie ze swoim zadaniem, co powoduje cukrzycę;
• spożywanie dużych ilości węglowodanów i słodyczy jest kolejnym czynnikiem powodującym rozwój cukrzycy. Kiedy do organizmu dostaje się duża ilość cukru, trzustka doświadcza ogromnego obciążenia, produkcja insuliny zostaje zakłócona.

U kobiet i mężczyzn choroba często występuje z powodu częstego stresu emocjonalnego i stresu. Stres i niepokój powodują wytwarzanie w organizmie hormonów noradrenaliny i adrenaliny. W rezultacie układ odpornościowy jest przeciążony, osłabiony, co prowokuje rozwój cukrzycy. U kobiet procesy metaboliczne i równowaga hormonalna są często zaburzone w czasie ciąży.

Ważny! Oprócz głównych przyczyn cukrzycy istnieją wtórne czynniki prowokujące, na przykład niedokrwienie serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca i inne.

Klasyfikacja cukrzycy insulinozależnej

Klasyfikacja choroby typu 1 dzieli patologię według kilku kryteriów. Odszkodowanie dzieli się na:

• skompensowany - tutaj poziom metabolizmu węglowodanów pacjenta jest bliski normy;
• subkompensowany - któremu towarzyszy chwilowy wzrost lub spadek stężenia cukru we krwi;
• zdekompensowany - tutaj poziom glukozy we krwi nie jest redukowany przez leki i za pomocą diety. Tacy pacjenci często rozwijają precoma, śpiączkę, która powoduje śmierć.

Ze względu na charakter powikłań takie typy cukrzycy o przebiegu insulinozależnym wyróżnia się jako niepowikłane i skomplikowane. W pierwszym przypadku mówimy o wyrównanej cukrzycy bez powikłań. Drugiej opcji towarzyszą różne zaburzenia naczyniowe, neuropatie, zmiany skórne i tak dalej. Ze względu na pochodzenie rozróżnia się autoimmunologiczny (z powodu przeciwciał przeciwko własnym tkankom) i idiopatyczny (przyczyna nieznana).

Objawy patologii

Opis objawów patologii insulinozależnej obejmuje następujące objawy choroby:

• polidypsja lub ciągłe pragnienie. Poprzez spożywanie dużych ilości wody organizm stara się „rozcieńczyć" podwyższony poziom cukru we krwi;
• wielomocz lub obfite oddawanie moczu z powodu przyjmowania dużych ilości płynów, a także wysokiego poziomu cukru w moczu;
• ciągłe uczucie głodu. Ludzie z patologią ciągle chcą jeść. Dzieje się tak z powodu głodu energetycznego tkanek, ponieważ glukoza nie może do nich przeniknąć;
• drastyczna utrata wagi. W wyniku głodu energetycznego dochodzi do rozpadu tłuszczów i białek organizmu. Powoduje to spadek masy ciała pacjenta;
• sucha skóra;
• intensywne pocenie się, swędzenie skóry.

W przypadku długiego przebiegu patologii charakterystyczne jest zmniejszenie odporności organizmu na choroby wirusowe i bakteryjne. Pacjenci często cierpią na przewlekłe zapalenie migdałków, pleśniawki, wirusowe przeziębienia.

Cechy leczenia

Cukrzycy typu 1 nie da się całkowicie wyleczyć, ale współczesna medycyna oferuje pacjentom nowe metody stabilizacji ogólnego samopoczucia, normalizacji poziomu cukru i uniknięcia poważnych konsekwencji patologii.

Zarządzanie cukrzycą obejmuje następujące czynności:

• stosowanie leków zawierających insulinę;
• dieta;
• ćwiczenia fizjoterapeutyczne;
• fizjoterapia;
• szkolenie umożliwiające diabetykom samokontrolę poziomu glukozy, samodzielne podawanie niezbędnych leków w domu.

Stosowanie leków zawierających insulinę jest konieczne w około 40-50% przypadków. Insulinoterapia pozwala znormalizować ogólne samopoczucie osoby, ustalić metabolizm węglowodanów, wykluczyć możliwe powikłania patologii. Często przy chorobie stosuje się metodę fizjoterapeutyczną, taką jak elektroforeza. Połączenie prądu elektrycznego, miedzi, cynku i potasu korzystnie wpływa na procesy metaboliczne organizmu.

Ogromne znaczenie w leczeniu choroby ma prawidłowe odżywianie i uprawianie sportu. Lekarze zalecają wykluczenie z menu węglowodanów złożonych i żywności zawierającej cukier. Taka dieta pomaga zapobiegać skokom cukru we krwi, co pozwala uniknąć wielu powikłań. Inną metodą leczenia są codzienne ćwiczenia. Zajęcia sportowe zapewniają ustalenie metabolizmu, co pozytywnie wpływa na pracę trzustki. Wybierając sport, należy preferować takie aktywności, jak spacery, pływanie, jazda na rowerze, lekkie bieganie.

Ważny! Odpowiednie połączenie ćwiczeń i diety pomaga osobie cierpiącej na cukrzycę radzić sobie z cukrzycą bez stosowania insuliny.

Rodzaj choroby niezależny od insuliny

Cukrzyca insulinoniezależna (NIDDM) lub choroba typu 2 to patologia endokrynologiczna, której towarzyszy zmniejszenie wrażliwości tkanek organizmu na działanie hormonu insuliny. Pod względem rozpowszechnienia choroba ta zajmuje jedno z czołowych miejsc wśród wszystkich dolegliwości, wyprzedzają ją tylko patologie onkologiczne i choroby serca.

Klasyfikacja

W zależności od ciężkości i stopnia patologii rozróżnia się następujące typy cukrzycy typu 2:

• utajony. Tutaj wzrostu stężenia glukozy nie widać nawet w badaniach laboratoryjnych. Ta grupa obejmuje pacjentów z predyspozycją do choroby;
• ukryty. Badanie laboratoryjne moczu i krwi wykazuje niewielkie odchylenie od normy lub normalnego poziomu cukru, ale spadek poziomu cukru we krwi podczas testu tolerancji glukozy jest wolniejszy niż u osoby zdrowej;
• wyraźny. Wzrost glukozy jest wyraźnie widoczny w analizie krwi i moczu, osoba ma objawy charakterystyczne dla patologii.

Cukrzyca typu 2 ma kilka etapów. W pierwszym etapie glikemia jest słabo wyrażona, objawy charakterystyczne dla patologii są nieobecne. W drugim etapie glikemia osiąga 10 mmol / l, rozwijają się objawy charakterystyczne dla patologii niezależnej od insuliny. Ostatni etap to najcięższy przebieg choroby. Glukoza w moczu i krwi osiąga krytyczne poziomy, rozwijają się poważne powikłania, takie jak śpiączka cukrzycowa, uszkodzenie nerek, wątroby, oczu, skóry i innych narządów.

Co wywołuje chorobę

Różnica między cukrzycą typu 2 a typem 1 polega na tym, że w tym przypadku insulina jest wytwarzana w odpowiedniej ilości, ale hormon nie może rozkładać glukozy, co wywołuje uporczywą glikemię.

Naukowcy nie mogą określić dokładnej przyczyny patologii typu niezależnego od insuliny, ale jednocześnie wymieniają pewne czynniki ryzyka. Oni należą do:

• dziedziczność;
• nadmierna masa ciała;
• nieaktywny styl życia;
• patologia pochodzenia hormonalnego;
• choroba wątroby;
• okres ciąży;
• zaburzenia hormonalne;
• stres, przeziębienia i choroby zakaźne.

Uważa się, że zagrożone są osoby po 50. roku życia, otyła młodzież, a także pacjenci z ciężkimi schorzeniami wątroby i trzustki.

Cechy przebiegu choroby

Pierwszy i drugi typ cukrzycy mają podobne objawy, ponieważ w obu przypadkach obraz kliniczny wynika ze wzrostu stężenia cukru w moczu i krwi.

Objawy kliniczne cukrzycy typu 2:

• pragnienie i suchość błony śluzowej jamy ustnej;
• częste wycieczki do toalety, oddawanie moczu odnotowuje się nawet w nocy;
• przybranie na wadze;
• mrowienie rąk i stóp;
• długie gojące się rany i zadrapania;
• ciągłe uczucie głodu;
• niewyraźne widzenie, problemy z zębami, choroba nerek.

Wielu pacjentów odczuwa nudności, ból w nadbrzuszu, pocenie się, zaburzenia snu. Dla kobiet charakterystyczne są takie objawy jak drozd, kruchość i wypadanie włosów, osłabienie mięśni. Dla mężczyzn charakterystyczny jest spadek aktywności fizycznej, naruszenie potencji. W dzieciństwie należy zwracać uwagę na takie objawy jak pojawienie się ciemnych plam pod pachami, szybki przyrost masy ciała, letarg, wysypki, którym często towarzyszy ropienie.

Ważny! W celu szybkiego wykrycia cukrzycy zaleca się przeprowadzanie badania poziomu cukru we krwi co najmniej raz w roku. Wczesna diagnoza pomoże zatrzymać rozwój patologii, zapobiec możliwym powikłaniom.

Metody leczenia

Podobnie jak w leczeniu patologii typu 1, typ choroby niezależny od insuliny wymaga zintegrowanego podejścia do leczenia. Wśród leków stosuje się leki stymulujące produkcję insuliny, ponieważ wytwarzany hormon nie jest już w stanie poradzić sobie z redystrybucją glukozy w organizmie. Ponadto stosuje się środki zmniejszające oporność, czyli oporność tkanek na insulinę. W przeciwieństwie do leczenia cukrzycy insulinozależnej, leczenie patologii typu 2 nie ma na celu wprowadzenia dodatkowej insuliny do krwi, ale zwiększenie wrażliwości tkanek na hormon i zmniejszenie ilości glukozy w organizmie.

Oprócz leczenia farmakologicznego wszystkim pacjentom przepisuje się specjalną dietę niskowęglowodanową. Jego istotą jest ograniczenie spożycia pokarmów o wysokim indeksie glikemicznym, przejście na pokarmy białkowe i roślinne. Innym rodzajem terapii jest sport. Ładowanie zapewnia spożycie cukru i zmniejszenie odporności tkanek na insulinę. Podczas aktywności fizycznej wzrasta zapotrzebowanie na glukozę we włóknach mięśniowych, co prowadzi do lepszego wchłaniania cząsteczek cukru.

Powikłania cukrzycy typu 1 i 2

Powikłania cukrzycy i ich konsekwencje występują u pacjentów niezależnie od rodzaju choroby. Wyróżnij powikłania typu wczesnego i późnego. Wczesne obejmują:

• kwasica ketonowa i śpiączka ketonowa - stany te rozwijają się u pacjentów z pierwszym typem patologii, występują w wyniku zaburzeń metabolicznych na tle braku insuliny;
• śpiączka hiperglikemiczna - powikłanie nie zależy od rodzaju cukrzycy, rozwija się z powodu silnego wzrostu stężenia glukozy we krwi;
• śpiączka hiperosmolarna - stan spowodowany ciężkim odwodnieniem i brakiem insuliny. W tym samym czasie osoba odczuwa intensywne pragnienie, zwiększa się objętość moczu, pojawiają się drgawki, ból w otrzewnej. Na ostatnim etapie pacjent traci przytomność, pojawia się śpiączka;
• śpiączka hipoglikemiczna - zdiagnozowana u osób z pierwszym i drugim typem patologii, występuje z powodu gwałtownego spadku poziomu cukru w organizmie. Częściej stan rozwija się z powodu nadmiernej dawki insuliny.

Przy długim przebiegu choroby u pacjentów z cukrzycą występują późne powikłania. W tabeli możesz zobaczyć, które z nich są specyficzne dla różnych postaci patologii.

	Pierwszy typ	Drugi typ
Rodzaj powikłań	Nefropatia Zaburzenia sercowo-naczyniowe (dławica piersiowa, arytmia, zawał mięśnia sercowego) Problemy stomatologiczne (zapalenie dziąseł, paradontoza, zapalenie jamy ustnej) Retinopatia z towarzyszącą ślepotą Zaćma	Retinopatia Nefropatia Zgorzel Zespół dłoni i stopy cukrzycowej

Zaburzenia sercowo-naczyniowe u pacjentów o przebiegu nieinsulinozależnym rozwijają się nie częściej niż u osób bez cukrzycy.

Cukrzyca ciężarnych

Innym rodzajem choroby, której towarzyszy glikemia, jest cukrzyca ciążowa (GDM). Choroba występuje wyłącznie u kobiet w ciąży. W większości przypadków stan ten ustępuje po samodzielnym urodzeniu dziecka, ale jeśli nie zwrócisz należytej uwagi na chorobę, problem może rozwinąć się w cukrzycę typu 2.

Powody pojawienia się

Według badań grupa ryzyka rozwoju choroby obejmuje takie kobiety:

• z dziedziczną predyspozycją;
• z nadwagą;
• z patologiami jajników;
• rodzące kobiety po 30 latach;
• kobiety, u których wcześniej zdiagnozowano cukrzycę ciążową.

Powyższe przyczyny są czynnikami prowokującymi, które prowadzą do zaburzeń funkcjonowania trzustki. Organizm nie radzi sobie z dużym obciążeniem, nie może wyprodukować wystarczającej ilości insuliny, co prowadzi do wzrostu stężenia cukru i spadku tolerancji glukozy.

Ważny! Hormony wydzielane przez łożysko przeciwstawiają się cząsteczkom insuliny, zwiększając w ten sposób insulinooporność – naruszenie odpowiedzi metabolicznej na insulinę.

Objawy

Jak określić cukrzycę ciążową? Objawy choroby są podobne do objawów cukrzycy typu 2. Kobiety mają następujące objawy:

• pragnienie;
• ciągłe uczucie głodu;
• częste oddawanie moczu;
• czasami ciśnienie wzrasta;
• utrata ostrości wzroku.

Aby szybko zdiagnozować chorobę, wszystkie kobiety w okresie rodzenia dziecka muszą wykonać testy, regularnie mierzyć ciśnienie i zwracać uwagę na swoje ciało. Oprócz zagrożeń dla zdrowia matki, GDM stwarza ryzyko nieprawidłowości płodu. W takim przypadku istnieje ryzyko fetopatii cukrzycowej, co prowadzi do naruszenia powstawania dziecka w macicy.

Leczenie i profilaktyka

Ponieważ GDM towarzyszy wzrost glukozy w organizmie, głównym leczeniem i zapobieganiem chorobie jest normalizacja poziomu cukru. Kobieta w pozycji jest zobowiązana do regularnego wykonywania testów, przestrzegania specjalnej diety. Głównym zadaniem jest odrzucenie słodkiej i wysokokalorycznej żywności, stosowanie wystarczającej ilości warzyw, białek, błonnika. Ponadto, w celu normalizacji procesów metabolicznych, często zaleca się kobiecie spacery na świeżym powietrzu i uprawianie gimnastyki. Pomoże to nie tylko obniżyć poziom cukru, ale także poprawi ogólne samopoczucie.

cukrzyca wtórna

Cukrzyca typu 1 i 2 jest pierwotną postacią choroby. Klasyfikacja cukrzycy obejmuje również wtórny typ choroby. Postać wtórna nazywana jest cukrzycą, która pojawia się w wyniku jakiejkolwiek innej patologii. Częściej forma wtórna rozwija się z powodu chorób trzustki lub na tle zaburzeń endokrynologicznych.

Charakterystyczne cechy

Obraz kliniczny choroby jest podobny do objawów cukrzycy typu 1, częściej występuje u pacjentów z nadwagą, ma powolny przebieg. Objawy obejmują:

• suchość błony śluzowej jamy ustnej;
• ciągłe pragnienie;
• nieprawidłowe uczucie głodu;
• częste oddawanie moczu;
• ogólne osłabienie, apatia, niepełnosprawność.

Bez niezbędnego leczenia patologia staje się otwarta, wymagając insulinoterapii.

Leczenie

Terapia choroby ma na celu leczenie podstawowej patologii, która wywołała cukrzycę. Aby wybrać taktykę leczenia, pacjent musi przejść pełne badanie w szpitalu, zdać wszystkie niezbędne testy.

Równie ważna jest korekta stylu życia i odżywiania. Pacjentowi przepisuje się specjalną dietę i codzienne ćwiczenia. Takie działania pomagają poprawić metabolizm, przywrócić funkcjonowanie trzustki i innych narządów dotkniętych chorobą.

Ważny! Ciężki przebieg cukrzycy wtórnej wymaga stałego podawania sztucznej insuliny, samokontroli poziomu cukru we krwi.

forma utajona

Wśród rodzajów cukrzycy występuje taka szczególna postać choroby, jak cukrzyca utajona lub postać utajona. Wielu lekarzy zgadza się, że ten rodzaj choroby jest najniebezpieczniejszy dla osoby, ponieważ nie zawsze można zidentyfikować patologię w odpowiednim czasie. Jednocześnie w ciele pacjenta zachodzą procesy charakterystyczne dla zwykłej postaci choroby.

Dlaczego

Podobnie jak inne rodzaje cukrzycy, postać utajona może mieć następujące czynniki predysponujące:

• anatomiczne starzenie się ciała;
• dziedziczna predyspozycja;
• otyłość;
• okres ciąży;
• choroby wirusowe i bakteryjne.

Osobom zagrożonym zaleca się regularne wizyty u lekarza, wykonanie badania moczu i krwi na cukier.

Objawy

Często patologia postępuje w sposób utajony, to znaczy bez wyraźnych objawów. Aby nie przegapić początku cukrzycy, należy zwrócić uwagę na takie objawy:

• sucha skóra, częste zmiany ropne;
• pragnienie i suchość w ustach;
• zmiana masy ciała - utrata masy ciała lub szybki przyrost masy ciała;
• pogorszenie ogólnego samopoczucia, zły sen, drażliwość.

Cechy późnych objawów obejmują różne patologie skóry właściwej, choroby jamy ustnej, zmniejszenie męskiego libido, choroby serca i naczyń krwionośnych oraz naruszenie wrażliwości dotykowej.

Metody leczenia

Konieczne jest rozpoczęcie leczenia postaci utajonej natychmiast po jej rozpoznaniu. Metody terapii obejmują:

• właściwe ćwiczenia fizyczne;
• przestrzeganie prawidłowego odżywiania;
• odrzucenie złych nawyków;
• normalizacja wagi.

W razie potrzeby lekarz prowadzący przepisuje insulinoterapię.

Wniosek

Cukrzyca jest powszechną chorobą endokrynną, która może wystąpić zarówno niezależnie, jak i na tle innych patologii. Pomimo wspólnej nazwy choroba ma kilka odmian, z których każda jest niebezpieczna ze względu na jej powikłania. Aby wykluczyć poważne konsekwencje i opanować patologię, konieczne jest szybkie zdiagnozowanie cukrzycy i podjęcie wszelkich niezbędnych środków w celu jej leczenia.